UMTS Frequenties

Voor UMTS/IMT-2000 zijn internationaal wereldwijd door de ITU en in Europa door CEPT/ERC frequentiebanden aangewezen voor zowel de terrestrische als de satelliet componenten. In Nederland zijn momenteel de in onderstaande figuur weergegeven radiofrequenties gereserveerd voor UMTS. Dit is in overeenstemming met de frequenties die hiervoor in Europa middels het ERC besluit ERC/DEC/(97)07 zijn gereserveerd.

Deze frequentietoewijzing is geheel in overeenstemming met de banden die wereldwijd oor de ITU voor IMT-2000 zijn bestemd. Het enige verschil is dat wereldwijd ook nog de band van 1885-1900 MHz voor IMT-2000 is aangewezen. Deze is in Europa echter in gebruik voor DECT, de DECT band loopt van 1880-1900 MHz.

Voor de terrestrische (aardse) component van UMTS is in totaal 155 MHz beschikbaar. Deze is onderverdeeld in:

• een gepaarde band (FDD: 1920-1980 en 2110-2170 MHz; 2 × 60 MHz);
• twee ongepaarde banden (TDD: 1900-1920 MHz en 2010-2025 MHz; samen 35 MHz).

In de gepaarde band verloopt de communicatie tussen mobiel station en basisstation en vice versa via verschillende (gekoppelde) frequenties; FDD: Frequency Divsion Duplex. Hierbij wordt gebruik gemaakt van Wideband-CDMA om de verschillende gebruikers te onderscheiden. Deze banden zullen met name worden gebruikt om een aards netwerk voor mobiele communicatie voor de mobiele gebruiker op te zetten. Hierbij zijn bitsnelheden in de orde van 384 tot ruwweg 512 kbit/s mogelijk.

In de ongepaarde banden worden deze twee wegen in de tijd gescheiden; TDD: Time Division Duplex. Voor de air-interface wordt hierbij gebruik gemaakt van TD-CDMA. (Zie verder de paragraaf UTRA). Deze TDD component moet extra capaciteit bieden in drukke gebieden, bijvoorbeeld in stadscentra of op een bedrijfsterrein, en binnenshuis. De bitsnelheden die hierbij kunnen worden gehaald zijn maximaal 1,5 à 2 Mbit/s. De gebruiker moet hierbij echter wel stilstaan of slechts langzaam bewegen. Door meer tijdsloten te gebruiker naar de mobiele gebruiker toe dan voor de terugweg is hiermee efficiënt asymetrisch verkeer, zoals bijvoorbeeld internet-verkeer, af te wikkelen.

De frequentieband van 2010-2020 MHz is in eerste instantie aangewezen voor private toepassingen als draadloze telecommunicatie voor thuis en op kantoor. Het betreft 2 kanalen van 5 MHz. Deze konden vergunningsvrij worden gebruikt voor dergelijke toepassingen. Wegens gebrek aan belangstelling is deze band bij de rest van het IMT-2000 spectrum getrokken.

Het UMTS Forum, waarin geïnteresseerde partijen zich hebben verenigd, heeft de aanbeveling gedaan om voor een volwaardig UMTS netwerk bij de frequentietoewijzing uit te gaan van een minimale omvang van de frequentieruimte per operator van 2 × 15 MHz gepaard en 5 MHz ongepaard.
Op deze wijze kan met de 2 × 15 MHz een 3-laags netwerk met macro, micro en picocellen worden opgebouwd, waarbij de TDD carrier extra capaciteit kan bieden in drukke gebieden. Dit houdt in dat er in de totale beschikbare frequentieruimte maximaal ruimte zou zijn voor 4 operators. Zie hiervoor ook de paragraaf over de techniek van UMTS.

In verschillende landen, waaronder Nederland, worden 5 vergunningen uitgegeven. Dit betekent dat enkele operators slecht kunnen beschikken over 2 × 10 + 5 MHz. Dit kan een belemmering zijn voor het aanbieden van diensten die een hoge datasnelheid vereisen. In Japan is de keuze gemaakt om slechts 3 vergunningen uit te geven met ieder 2 × 20 MHz.

Additionele frequentiebanden

In mei 2000 is tijdens een World Radio Conference meer frequentiespectrum voor IMT-2000 aangewezen. Hierbij is de band van 2500-2690 MHz toegewezen aan IMT-2000, waarbij de randen van 2500-2520 en 2670-2690 MHz in eerste instantie voor gebruik door de satelliet waren toegewezen. Daarnaast is de mogelijkheid geopend om de banden die nu voor GSM worden gebruikt op termijn te migreren naar IMT-2000.

Later is besloten om de gehele band van 2500 - 2690 MHz voor IMT te gaan gebruiken. Deze band zal waarschijnlijk door LTE (de opvolger van UMTS) worden gebruikt. Zie verder de paragraaf over de 2,6 GHz band.

Binnen 3GPP zijn de banden die binnen de ITU zijn afgesproken ook daadwerkelijk aan de standaard toegevoegd. UMTS kan tegenwoordig dan ook in een groot aantal banden worden ontplooit. Zie hiervoor onderstaande tabel.

De volgende pagina geeft een overzicht van de verschillende voor IMT-2000 toegewezen frequentiebanden en het gebruik daarvan in de verschillende delen van de wereld.