Mobiele breedband communicatie

De laatste jaren heeft mobiele data en videocommunicatie in de mobiele netwerken een enorme vlucht genomen. De verwachting is dat het mobiele dataverkeer in de komende jaren zal blijven groeien. Er worden steeds meer smartphones, tablets en andere 'connected devices' gebruikt.

Deze 'connected devices' worden gebruikt voor een scala aan toepassingen. Daarbij gaat het niet alleen om nieuwe diensten die gebruik maken van de mobiliteit van de gebruikers (bijvoorbeeld navigatie en op locatie gebaseerde diensten). Tablets en andere 'connected devices' worden ook steeds meer gebruikt voor toepassingen die vroeger via een vaste aansluiting werden afgenomen. De mobiele internetaansluiting wordt steeds meer ook een vervanging voor een vaste internetaansluiting, in plaats van alleen een aanvulling op het vaste internet.

Om de groei van het dataverkeer te kunnen opvangen moeten de mobiele operators de capaciteit van hun netwerken uitbreiden. Dit kan in principe op drie verschillende manieren:

1. meer spectrum inzetten
2. verdichten van het netwerk
3. efficientere technologieen gebruiken

In de praktijk zien we meestal een combinatie van de drie bovenstaande methoden. Dit is eenvoudig te illustreren door de recente geschiedenis van mobiele communicatie te bekijken.

In eerste instantie werd spectrum in de 900 MHz band voor grootschalige mobiele communicatie op basis van GSM beschikbaar gesteld. Vervolgens werd capaciteitsuitbreiding mogelijk door de 1800 MHz band voor GSM beschikbaar te stellen. Door de hogere frequentie biedt de 1800 MHz frequentieband de mogelijkheid om het netwerk in stedelijk gebieden, waar veel capaciteit nodig is, te verdichten (meer antennes op een kleinere onderlinge afstand).

Met de introductie van GSM kwam al snel ook vraag naar datacommunicatie. GSM was in eerste instantie met name bedoeld voor spraakcommunicatie. Datacommunicatie was wel mogelijk maar dat werd via een spraakverbinding verstuurd. Om efficient datacomunicatie in een GSM-netwerk mogelijk te maken werden nieuwe technieken (GPRS en EDGE) geïntroduceerd.

Breedbandige datacommunicatie werd mogelijk gemaakt door de introductie van UMTS in een nieuwe frequentieband rond de 2 GHz. Vervolgens werd de 2,6 GHz band hieraan toegevoegd om de verwachte groei in breedbandige mobiele datacommunicatie op te kunnen vangen. HSPA (HSDPA en HSUPA) werd ontwikkeld om in een UMTS-netwerk hogere datasnelheden voor de gebruiker mogelijk te maken. Daarnaast werd LTE ontwikkeld, een nieuwe generatie technologie die geoptimaliseerd is voor breedbandige data- en videocommunicatie.

De 2,6 GHz band kan weliswaar prima kan worden gebruikt om in stedelijke gebieden, waar veel capaciteit nodig is, een netwerk uit te rollen, maar deze frequentieband leent zich minder goed voor uitrol in landelijk gebied. De frequentie is zo hoog dat de frequenties niet ver reiken. Het is dan ook commercieel niet aantrekkelijk om met 2,6 GHz spectrum in landelijk gebied dekking te bieden. Om kostenefficiënt een mobiel netwerk uit te kunnen rollen is besloten om ruimte uit de TV-omroepband, voor mobiele communicatie te gaan gebruiken; het zogenaamde digitaal dividend in de 800 MHz band.